یکی از بهترین راههای کاهش وزن مادران پس از زایمان شیردهی است…برای تولید هر یک لیتر شیر مادر حدود ۱۰۰۰کیلو کالری انرژی مصرف میکند .این مادر اگر رژیم غذایی صحیح داشته باشد هر ماه بین ۲ تا کیلو وزن کم میکند و در حدود ۸ ماهگی به وزن قبل بارداری برمیگردد ..برای توضیح بیشتر در پیاده روی ملایم هر ساعت ۳۰۰ تا ۴۰۰ کالری مصرف میشود.و در دویدن حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ کالری مصرف میشود ..و شیر دهی گاهی معادل ۲ ساعت ورزش ملایم است..چند مقاله در ادامه بیشتر بخوانید “اثر شیردهی روی وزن مادر”
ذکر این نکته ضروریست که مصرف و شروع هر گونه شیر خشک بدون مشورت پزشک ممنوع است و در توضیحات ادامه که از سایت داروخانه دکتر علی زاده است اشاره ای به برند تجار یشیر خشک نکردیم چون به هیچ عنوان تبلیغ برای هیچ نوع شیر خشکی را در سایت مجاز نمیدانیم بیشتر بخوانید “شیر خشکهای مختلف موجود در بازار”
با تشکر از کانال شکاف کام آپارات
لطفا جهت مشاهده فیلم …اینجا..کلیک کنید
لطفا جهت مشاهده ...اینجا…کلیک کنید
با تشکر از کانال شکاف کام در آپارات
شیر دهی و چند قلویی:
بسیاری از والدین تصور میکنند که چند قلویی همیشه معادل شروع حتمی شیر خشک است.در حالی که مادر چند قلو میتواند نوزادانش را کاملا با شیر خودش بزرگ کند..همانطور که گفته شد مقدار شیر مادر مستقیما با مقدار مکیدن نوزاد نسبت دارد.در دو قلویی چون سینه مادر دو برابر تک قلویی توسط نوزادان مکیده میشود،شیر هم دو برابر خواهد بود.
مادران دو یا چند قلو طبیعتا نیاز به حمایت بیشتری دارند و پدر و سایر اطرافیان اگر حمایت کافی از او داشته باشند مادر میتواند نوزادانش را بدون شیر خشک بزرگ کند
یکی از مشکلات شیردهی در روزهای ابتدایی ،نوک سینه صاف مادر است..سینه مادر نوک ندارد و نوزاد بخوبی نمیتواند سینه رابگیرد .در این حالت بایستی شیردهی ادامه یابد.مکیدن نوزاد کمک تدریجی به برجسته شدن نوک پستان میکند.و استفاده از شیر دوشهای برقی هم با ایجاد مکش به برجستگی نوک پستان کمک میکند.
یکی از راههایی که میتواند با برجسته کردن نوک پستان کمک کند ایجاد مکش با سرنگ معکوس است(مانند شکل)یک سرنگ بزرگ ۲۰ میلی لیتری را از انتها ببرید و سوپاپ آنرا خارج و معکوس وارد کنید..و از سمت صاف سرنگ روی نوک سینه فشار منفی ملایم وارد کنید(فشار منفی زیاد میتواند به شقاق و زخم سینه منجر شود)یکی از راههای درمان نوک سینه صاف استفاده از محافظهای پستان است.این محافظها زمانی که در زیر لباس زیر مادر استفاده میشوند سبب نوک دار شدن تدریجی پستان میشوند.بهترین زمان شروع محافظ برای پستان از ماههای آخر بارداری است تا بتدریج سینه نوکدار شود
شقاق پستان
یا زخم شدگی نوک‌پستان یکی از علل شایع شکست شیردهی است.نوک سینه مادر بسیار دردناک میشود و گاهی حتی همراه خونریزی نوک سینه است.گاهی نوزاد بعلت بلعیدن خون از نوک‌سینه دچار استفراغ خونی میشود.
مهمترین علت ایجاد شقاق پستان وضعیت غلط شیر دهی است.بطور معمول نوزاد بایستی علاوه بر نوک پستان،هاله قهوه ای اطراف سینه را هم بگیرد .زمانی که مادر طوری کودک را شیر میدهد که نوزاد فقط نوک سینه را میگیرد سینه مادر دچار شقاق میشود.(تصویر زیر)
از سایل علل ایجاد شقاق استفاده از شیر دوشهای دستی یا استفاده از سرنگ معکوس با فشار زیاد منفی جهت ایجاد نوک برای سینه است.گاهی هم کشیدن سینه به زور از دهان نوزاد در حال مکیدن سبب ایجاد شقاق میشود
درمان شقاق:
اولین کار پیشگیری است.آموزش نحوه شیر دهی صحیح از مهمترین اقدامات است.(گرفتن هاله و نوک سینه با هم)
عدم کشیدن سینه از دهان نوزاد دردحال مکیدن.
استفاده از کرمهای نرم کننده گاهی سبب تغییر طعم شیر میشود ولی موارد استانداردی که برای شقاق سینه ساخته شده رامیتوان استفاده نمود.
یکی از بهترین نرم کننده ها شیر دوشیده شده خود مادر است که میتوان روی نوک سینه مالیده شود.
گاهی در موارد بسیار شدید با مشورت پزشک لازم میشود که شیر دهی از یک پستان برای مدت کوتاهی قطع شود تا زخم نوک سینه ترمیم شود.در این موارد باید شیر سینه دوشیده شود تا شیر خشک نشود و سینه مقابل به کودک داده شود
آبسه و التهاب پستان(ماستیت):
در روزهای اول شیر دهی التهاب پستان بسیار شایع است.مادر احساس احتقان و لمس توده در سینه دارد .آبسه پستان علاوه بر علایم فوق همراه تب و گاهی ورم و قرمزی پستان است.شیر دهی در این حالات ممنوع نیست(بجز مواردخیلی نادر آبسه که ترشح چرک از نوک پستان دارد).
درمان این حالات ادامه شیردهی.استفاده از دوش آب گرم حوله گرم.شیر دوش برقی است و این حالات بتدریج بهبود می یابد.گاهی به تشخیص پزشک مصرف آنتی بیوتیک در آبسه لازم میشود
شیر دهی در زنان شاغل:
زنان شاغل شیرده نیازمند حمایت همه جانبه از طرف خانواده و جامعه و کارفرمایان دارند.
در حال حاضر بین۶ تا ۹ ماه مرخصی برای این خانمها در نظر گرفته شده و طبق قانون تا یک سالگی کودک هم میتوانند در میانه ساعت کاری پاس ساعتی برای شیر دهی بگیرند.ولی این مادران نیاز به حمایت بیشتری دارند.
خیلی از مادران شاغل تصور میکنند که شاغل بودن معادل نیاز به شیر خشک است.در حالی که مادر میتواند از ماههای دوم و سوم شیردهی با دوشیدن و ذخیره شیر خودش در فریزر برای دوران بعد از اتمام مرخصی زایمان خودش از مصرف شیر خشک پیشگیری کند.
مادرانی که در زمان شیردهی باردار میشوند میتوانند شیردهی را تا ۲۰ هفتگی بارداری(حدود ۵ ماهگی)ادامه دهند .ولی بعد از۲۰ هفتگی بارداری بایستی شیردهی را قطع کنند.چون مکیدن پستان خطر زایمان زودرس را دررفرزند دوم افزایش میدهد.
این مادران نیاز به حمایتهای متعددی دارند حمایت تغذیه ای و عاطفی روانی مهمترین بخش است..
نوزادان نارس و کم وزن هم مانند سایر نوزادان بهترین شیر ،شیر مادرشان است..مادر زمانی که زودتر از موعد زایمان میکند خودبخود ترکیب شیرش متناسب کودکان نارس میشود.
نوزادان بالاتر از ۲.۵ کیلوگرام هیچ تفاوتی با بقیه نوزادان ندارند ..نوزادان کمتر از ۱.۵ کیلوگرم هم بطور معمول در بیمارستان و بخش نوزادان بستری هستند.نوزادان بین ۱.۵ تا ۲.۵ کیلوگرم که در منزل هستند قدرت مکیدن ضعیفی دارند و ممکن است ساعتها سینه مادر را بگیرند ولی نتوانند حجم قابل توجهی شیر بخورند.این نوزادان گاهی نیاز به شیر اضافی دارند که بهترین شیر برای این کودکان شیر دوشیده شده مادر است و در صورت نیاز به شیر خشک هم شیر خشکهای مخصوص نوزادان نارس.
شیر را به این نوزادان به راحتی میتوان با فنجان داد و نیازی به دادن شیشه نیست.
سن مناسب از شیر گرفتن:
در سال اول زندگی شیر مادر تا ۸۰ درصد انرژی کودک را تامین میکند و از شیر گرفتن میتواند به رشد کودک صدمه بزند.
در سال دوم تدریجا اثر شیر مادر در رشد کودک کم میشود و در ۲ سالگی این اثر به ۲۰ درصد میرسد.
بعد از۲ سالگی شیر دهی مطلقا ممنوع است .و زمان مناسب از شیر گرفتن بستگی به وضعیت رشد و نموی کودک و شدت وابستگی روانی کودک به شیر مادر دارد.
کودکانی که وابستگی روانی زیادی ندارند و در کنار شیر مادر در سن بالای یک سال غذایشان را هم میخورند مشکلی نخواهند داشت.ولی بعضی از کودکان وابستگی روانی زیادی به شیر مادر دارند و اصلا غذا نمیحورند .این کودکان گاهی لازم میشود زودتر از ۲ سالگی از شیر گرفته شوند..بنابراین زمان مناسب از شیر گرفتن برای کودکان مختلف متفاوت است و بهتر است با پزشک کودک مشورت شود.
روش از شیر گیری:
روش صحیح از شیر گرفتن یک دوره حدود ۲ ماهه زمان لازم دارد
روش قدیم که با زدن فلفل به نوک سینه یا کارهای مشابه بطور ناگهانی کودک را از سینه مادر متنفر میکردند عوارض زیادی برای مادر و کودک دارد.به کودک ممکن است آسیب عصبی و روانی وارد شود و رابطه عاطفی کودک و مادر تخریب شود.مادر هم به یکباره دچار احتقان پستان میشود.
از شیر گیری بایستی ابتدا از وعده های روزانه شیر شروع شود.بتدریج از تعداد دفعات و طول مدت شیر دهی روزانه کاسته شود.کودک ممکن است بهانه گیری کند .مادر باید دقت کند که وارد تقابل و درگیری با کودک نشود.بعنوان مثال سرش را با کار خانه و آشپزی گرم کند..با کودک بازی و شوخی کند .زمانی که کودک خیلی بهانه آورد او را در آغوش بگیرد و مدت کوتاهی به او شیر بدهد.و مجدد به بهانه زنگ‌تلفن یا سوختن غذا روی گاز شیر دهی را هر دفعه کوتاه تر از دفعه قبل بکند.
مادر بایستی دقت کند که وارد چرخه تقابل و لجبازی با کودک نشود..اگر کودک شیر بخواهد و مادر به او شیر ندهد و کودک با گریه و زاری بتواند مادر را وادار به شیردهی کند آموزش بدی به کودک داده شده.کودک یاد میگیرد که با گریه میتواند به خواسته هایش برسد و بعدا برای همه خواسته هایش گریه و شارلاتان بازی در می آورد.
در روزهای ابتدایی شروع از شیر گیری مادر باید زمان بهانه گیری کودک را در آغوش بگیرد و قبل از گریه کودک مدت کوتاه به او شیر بدهد.ولی در انتها که از شیر گیری روزانه کامل شد مادر باید قاطع باشد و در برابر گریه کودک به هیچ وجه کوتاه نیاید.البته این به معنای عدم محبت به کودک نیست.در این زمان باید کودک را در آغوش بگیرد و ببوسد ولی در برابر گریه کودک عقب نشینی نکند.
در مرحله بعد شیر دهی وعده های شبانه حذف شود و بتدریج تا حذف کامل شیر ادامه یابد.
بد ترین کار ممکن جایگزینی شیر مادر با شیشه است(چه شیر گاو و چه شیر خشک)کودکی که از شیر گرفته شد میتواند شیر گاو پاستوریزه بخورد ولی نه با شیشه.
